Çocukluğumdan beri tanıdığım ve son yıllarda her fırsatta  fotoğraflarını çektiğim Xal Polat 18.11.2022 tarihinde hayata veda etti.  Xal Polat ne bir yazar, ne bir ağa, ne de bir yönetici, ne bir şeyh. Lokman Hekim de değil, iyi bir tüccar da. Siyasetçi hiç değil. Yani anlayacağınız yeryüzünde bu gün güya artı değer olarak görülen hiçbir vasfı yoktu Xal Polat’ın, insan olmak dışında. 

Eskiden oduncuların yanında durur, kışlık odun alilerin isteği üzerine odun kırmaya giderdi. Odun kesmeye, kırmaya gittiğinde iki balta taşır, sorun olursa “baltaların biri yorulursa, diğeriyle devam ederim.” derdi.

Xal Polat farklı bir insandı,  müthiş bir hayal dünyası vardı. Sım sıkı umutlarına bağlıydı ve hayatı boyunca katıksız, kendi halinde yaşadı. Kimi zaman hazine bulma umudunu dillendirdi, kimi zaman kaderine razı olarak yoksulluğun pençesinde yaşadı. Kimlikte 1935 yılında Siverek Yukarı Kelexan Köyünde doğduğu yazılı .

Çocukluk yıllarımdan beri tanıdığım Ded Polat’ın hem hayat hikayesi, hem de yaşam biçimi hep ilgimi çekmişti. Birkaç yıl önce hikayesini kaleme aldığımda çok ilginç bir ömür sürdüğünü anladım ve fotoğraflarını çekmeye çalıştım. Ama bir sorunum vardı..  Xal Polat fotoğraf çekilmesinden pek hoşlanmıyordu.  Bu nedenle hep uzaktan ve habersiz çekmek zorunda kaldım.

Çok nadir yakın çekebildim.

Kendi halinde, deli divane tarzında yaşayan ama aynı zamanda hayatın ipine sımsıkı sarılan birisiydi. Bir Dersimi olarak Fırat Vadisinde bulunan bir dağ köyü olan Kelexan’dan ayrılıp,  bildiği tek yer olan Siverek’e taşındıktan sonra  bildiğimiz Ded Polat olmaya başlar.   Geldiği gibi kentin damarlarına akar, sokak sokak gezer, çalışır, çabalar. O yıllarca insanlara kapok verir.

Kopok nedir peki?

Yiğitlik ölçü birimi. Xal Polat’a göre insanlar en fazla altı kapok taşıyabilir. Fazlası insan da olmaz. O işaret edilen insanların kapoklarını söyledi ama kimse onun kapoğunu söylemedi.

Ben buraya yazıyorum. Xal Polat Şeş yani altı kapok.  Biliyorum ki neden altı kapok dediğinizi duyar gibiyim.

Bu dünyayı tiye alan, kendi yaşam biçiminden asla vazgeçmeyen biri şeş kapok olur.

İşte bu insanla geçen hafta Siverek Sokaklarında dolaşırken her zaman ki gibi tesadüfen karşılaştım. Hal hatırını sorduğumuzda bana değil de yanımda ki arkadaşa biraz çıkıştı. Keyfi yok gibiydi. Kendisine  neden kızıyorsun Ded Polat, benin tanımadın mı?

Yüzüme baktı, tanır gibi olsa da bir cevap vermedi. Sırtında ki yarıya kadar eşya ile dolu olan çuvalı düşmemesi için düzelttikten sonra gülümsersek

“İnsanın keyfi her zaman yerinde olmaz ki?”

Diye konuştu.

Sesinde bir tuhaflık vardı. Normalde Ded Polat yaz kış palto giyerdi. O gün ne ilginçtir ki üzerinde paltosu yoktu ve oldukça da moralsizdi.

Anlaşılan hastaydı. Makinayı kendisini rahatsız etmeyecek şekilde ayarladım ve ard arda bastım deklanşöre.

Fotoğraflarının çekildiğini anladı mı bilmiyorum.

Aramızdaki son konuşma buydu o kentin kalabalığına doğru ilerlerken, biz ise Siverek’in dar ve dolambaçlı sokaklarına daldık. Bilemezdim ki bu son görüşmemiz olacak!

O gün çektiğim  fotoğrafı son  fotoğrafı oldu.   18.11.2022 tarihinde ölüm haberi geldi bana. Çarçabuk bir iki fotosunu hazırlayıp, anısına saygımı göstermek istedim. Sonra düşündüm, uzun süredir fotoğrafını çektiğim, hikayesini araştırıp yazdığım ve ilk kitabımda yer verdiğim birisi için son bir yazı yazmamak olmazdı.

O Siverek’te bilinen, tanınan , en renkli simalardan birisiydi.  Öylesine naif bir hayat sürdü, uzun yaşadı ve sonra sessizce göç kervanına katıldı.

Son yarım ağızla gülümseyen fotoğrafı ise ben de hüzünlü bir anı olarak kaldı.

Ruhu şad olsun.

Rahmetle…

Fotoğrafo soyın.

Xal Polat’e Kelexan’i ewro şiyo rahmet. Allah rahmdaxuedı şakero. Werêney çend roji ez û Mehmet Alkanat’a çoşmey İnidê Serebidı ma geyrayê, Xal Polat zi kuçara wera çarşê şiyê. Ki Xal Polat amnan zımıstan bê palto nê wıjênı tewer. A roJ bê palto bı. Ma bersê cı kerd, xırsa wa mıra duri kevê. Ezi, Mehmed zi ma çadê xue bi vışk.

Mı va Ded Polat xeyro, ma perso to kerd. Ez filan kesa. Winya mıra, zek mı bısıllasno. Tayn wınderd û nim hıvateya , winya çımandê mıra va “ma kefê insani hergı roj bêno.”

Vatendacı sero ne ma çiyê va, nezi ey. O şi rayda xue, ma şi rayda xue.

Ewro xabera mergdêcı amê.

Ez xeyli biya bêhes. Serri şi mı çiman verra. Zey filimê sinema. No dünyara Şeş Kapok Xal Polat raverd.

Allah caycı cennet kero.

No fotoğrafê cı a roj mı and. Ez vana belki no fotoğraf, fotoğrafê ciyê peyniyino…